Thị trường tài chính toàn cầu chao đảo mạnh khi Tổng thống Donald Trump bất ngờ áp thuế với hàng hóa từ nhiều quốc gia và đe dọa mở rộng sang châu Âu. Quyết định này được xem là động thái bảo hộ quyết liệt nhất của một Tổng thống Mỹ trong gần một thế kỷ.
Tại châu Âu, chỉ số Stoxx 600 giảm 1.3% trong phiên giao dịch sáng tại London, với tất cả các ngành đều chìm trong sắc đỏ. Nhóm cổ phiếu ô tô chịu tác động nặng nề nhất khi chỉ số Stoxx 600 ngành ô tô mất 3.54%. Cổ phiếu Volkswagen (ETR:VOWG_p) sụt giảm mạnh nhất với mức giảm 6.3%, trong khi BMW mất 4% và Porsche (ETR:P911_p) giảm khoảng 4%. Tại Pháp, nhà sản xuất linh kiện ô tô Valeo giảm 7.5% và Renault sụt 1.8%.
“Thị trường hoàn toàn không chuẩn bị cho điều này”, ông Steven Englander, Giám đốc Nghiên cứu FX-G10 toàn cầu tại Standard Chartered Plc nhận định với Bloomberg TV. Tình hình càng trở nên căng thẳng khi Trump tuyên bố với BBC rằng Anh và EU đang “vượt quá giới hạn”, đặc biệt là EU, và khẳng định việc áp thuế lên EU “chắc chắn sẽ xảy ra”.
Chỉ số DAX của Đức giảm 1.7% trong phiên sáng, trong khi các chỉ số ngành công nghệ, công nghiệp và khai khoáng của châu Âu đều mất hơn 2%. Trên thị trường ngoại hối, đồng Euro suy yếu 0.9% xuống 1.0273 USD khi nhà đầu tư lo ngại về triển vọng kinh tế khu vực.
Tại Mỹ, các hợp đồng tương lai cũng đồng loạt lao dốc với S&P 500 giảm 1.7%, Dow Jones mất 646 điểm và Nasdaq 100 sụt 1.9%. Chỉ số VIX (HM:VIX) – thước đo nỗi sợ hãi trên Phố Wall – tăng vọt trên ngưỡng 21 điểm.
Làn sóng bán tháo lan rộng sang châu Á khi các thị trường mở cửa phiên đầu tuần. Tại Nhật Bản, chỉ số Nikkei 225 có phiên giảm mạnh nhất khi đóng cửa giảm 2.66% xuống 38,520.90 điểm. Chỉ số Topix cũng để mất 2.45% xuống 2,720.39 điểm. Thị trường Hàn Quốc chứng kiến chỉ số Kospi sụt 2.52% và Kosdaq giảm sâu 3.36%.
Goldman Sachs (NYSE:GS) đưa ra cảnh báo về rủi ro chứng khoán Mỹ có thể giảm thêm 5% do tác động đến lợi nhuận doanh nghiệp, trong khi RBC Capital Markets dự báo mức giảm có thể dao động từ 5% đến 10%. “Chúng tôi nghi ngờ liệu có công ty nào có thể tránh được tác động của thuế quan”, bà Kathleen Brooks, Giám đốc Nghiên cứu tại XTB Ltd chia sẻ.
Theo phân tích sơ bộ từ Bloomberg Economics, thuế quan mới có thể làm giảm 1.2% tăng trưởng kinh tế Mỹ và đẩy chỉ số giá tiêu dùng cá nhân cơ bản (PCE) tăng thêm 0.7%. Mối lo ngại lớn nhất của giới đầu tư là các công ty buộc phải tăng giá để đối phó với thuế quan, từ đó đẩy lạm phát tăng cao và khiến người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu.
Trên thị trường hàng hóa, giá dầu thô WTI tăng 2.7% lên 74.46 USD/thùng do lo ngại về gián đoạn nguồn cung. Thuế quan áp đặt lên Canada và Mexico có thể gây gián đoạn thị trường dầu Bắc Mỹ và đẩy giá xăng tăng cao với người tiêu dùng Mỹ. Phản ánh kỳ vọng chi phí lọc dầu tăng, hợp đồng tương lai xăng đã tăng vọt tới 6.2% tại New York.
Thị trường mới nổi cũng chịu tổn thất nặng nề. Đồng Peso Mexico mất giá hơn 2% trong khi đồng Rand Nam Phi giảm 1.5% sau khi Trump tuyên bố ngừng mọi khoản tài trợ trong tương lai cho quốc gia này do luật mới cho phép nhà nước tịch thu đất tư nhân vì lợi ích công cộng.
Làn sóng bán tháo cũng lan sang thị trường tiền ảo khi các nhà đầu tư tháo chạy khỏi tài sản rủi ro. Bitcoin, đồng tiền ảo lớn nhất thế giới, giảm 2% xuống 95,722.77 USD trong phiên ngày 03/02, giảm mạnh từ mức trên 102,000 USD trước cuối tuần theo dữ liệu từ Coin Metrics.
“Các nhà đầu tư đang đóng vị thế đòn bẩy ồ ạt trong khi mọi người theo dõi sát xem liệu chúng ta sẽ có đàm phán hay một cuộc chiến tranh thương mại”, ông James Davies, CEO kiêm đồng sáng lập sàn giao dịch Crypto Valley Exchange chia sẻ.
Vũ Hạo
