Cuộc chạy đua tích trữ dầu diesel trên toàn cầu
Các tập đoàn giao dịch dầu mỏ đang huy động tối đa nguồn lực để ứng phó nguy cơ thiếu hụt dầu diesel trong những tháng tới. Tuy nhiên, thời gian để bổ sung kho dự trữ nhiên liệu quan trọng này đang ngày càng thu hẹp, khi mùa bão và các đợt bảo trì nhà máy lọc dầu có thể khiến sản lượng giảm mạnh.
Tại các trung tâm dầu mỏ lớn như Bờ Vịnh (Mỹ), Rotterdam (Hà Lan) và Singapore, mức tồn kho dầu diesel mới chỉ tăng nhẹ từ mức đáy gần đây. Nhiều chuyên gia dự báo, cuộc chạy đua lấp đầy các bồn chứa này sẽ trở nên khốc liệt.
Sau khi giá dầu diesel tăng vọt vì căng thẳng Israel – Iran, thị trường đã hạ nhiệt đôi chút nhưng khó có khả năng giảm sâu trong ngắn hạn. Điều này đe dọa kéo dài tình trạng giá nhiên liệu cao, tác động đến lạm phát và làm giảm niềm tin kinh tế toàn cầu – đặc biệt khi các biện pháp thuế quan của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump cũng đang làm tăng chi phí.
Tác động sâu rộng đến kinh tế và thương mại
Tại Mỹ, nông dân cần lượng lớn dầu diesel để vận hành máy kéo và sấy ngũ cốc vào mùa thu hoạch. Các tài xế xe tải cũng đang phải đối mặt với giá nhiên liệu cao nhất trong vòng một năm. Trong khi đó, chính sách trừng phạt của Mỹ với Ấn Độ vì mua dầu thô Nga có thể khiến châu Âu – vốn đã cắt nguồn cung từ Moscow – càng phụ thuộc vào các nhà cung cấp ở xa hơn.
Ông Rami Ramadan, đồng Giám đốc bộ phận sản phẩm chưng cất trung gian toàn cầu tại BB Energy, nhận định:
“Chúng tôi dự báo giá dầu diesel sẽ tăng mạnh vào cuối năm nay.”
Nguồn cung eo hẹp là hệ quả của hàng loạt nhà máy lọc dầu đóng cửa ở Mỹ và châu Âu sau cú sốc Covid-19, khiến thị trường thiếu hụt nghiêm trọng. Mặc dù các tập đoàn như Phillips 66 và Valero Energy đang tối đa hóa sản lượng, mức tồn kho dầu diesel ở Mỹ chỉ mới nhích lên từ mức thấp kỷ lục ghi nhận sau xung đột Nga – Ukraine.
Giá dầu diesel duy trì ở mức cao
Hồi tháng Sáu, giá dầu diesel từng vượt 110 USD/thùng sau chiến dịch không kích của Israel vào Iran, trước khi giảm về khoảng 90 USD/thùng. Tuy nhiên, mức giá này vẫn cao so với trung bình nhiều năm, hỗ trợ giá dầu thô khi OPEC+ tăng sản lượng nhanh hơn dự kiến.
Trước xung đột Ukraine, dầu diesel ở châu Âu hiếm khi cao hơn 15 USD/thùng so với dầu Brent. Giờ đây, mức chênh lệch (crack spread) thường ở trên 20 USD tại châu Âu và khoảng 30 USD ở Mỹ. Goldman Sachs dự báo giá dầu diesel ở cả hai bờ Đại Tây Dương sẽ duy trì cao đến năm 2026 do hạn chế về công suất lọc dầu.
TotalEnergies cũng cảnh báo giá nhiên liệu này có thể trở thành “đặc điểm dai dẳng” của thị trường toàn cầu. Ông Gary Simmons – Phó Chủ tịch điều hành Valero – cho rằng chỉ cần một gián đoạn nguồn cung trong mùa bão, giá dầu diesel sẽ tăng vọt vì tồn kho quá thấp.
Nguồn cung cải thiện nhưng vẫn mong manh
Ngoài nhu cầu từ vận tải và công nghiệp, ngành hàng không và mùa đông lạnh giá sắp tới sẽ tiếp tục gây áp lực lên nguồn cung. Ông Rick Hessling, Giám đốc thương mại Marathon Petroleum, cho biết:
“Trong 3-4 tháng tới, chúng tôi khá lạc quan rằng giá dầu diesel sẽ duy trì ở mức cao.”
Tuy nhiên, vẫn có tín hiệu tích cực: lượng dầu diesel và nhiên liệu phản lực từ châu Á và Trung Đông xuất sang châu Âu trong tháng 7 vừa qua đạt mức cao nhất 11 tháng. Một siêu tàu chở 2 triệu thùng dầu diesel đang trên đường tới châu Âu, và thêm một tàu khác đã được đặt chỗ.
Ông Brian Mandell – Phó Chủ tịch Phillips 66 – dự đoán giá dầu diesel sẽ hạ nhiệt khi OPEC và các đối tác bổ sung nguồn dầu thô nặng phù hợp hơn cho sản xuất loại nhiên liệu này. Dù vậy, quá trình tăng sản lượng, vận chuyển, lọc dầu và đưa sản phẩm ra thị trường vẫn cần thời gian.
Võ Tường
