Đề xuất thuế suất 17% cho hộ kinh doanh sau khi bỏ thuế khoán

Bước ngoặt trong Luật Thuế TNCN: Thuế khoán sẽ bị bãi bỏ

Bộ Tài chính vừa trình Bộ Tư pháp hồ sơ thẩm định dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi. Một trong những thay đổi đáng chú ý là việc áp dụng mức thuế suất 17% đối với hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu vượt ngưỡng quy định, thay thế hoàn toàn cơ chế thuế khoán vốn tồn tại nhiều bất cập.

Vì sao bỏ thuế khoán và thay bằng thuế suất 17%?

Theo Luật Thuế TNCN hiện hành, hộ kinh doanh nộp thuế dựa trên tỷ lệ % doanh thu mà không được khấu trừ chi phí. Cách tính này tuy đơn giản nhưng chưa phản ánh đúng lợi nhuận, tạo sự chênh lệch giữa các ngành nghề và không khuyến khích hộ kinh doanh chuyển sang mô hình doanh nghiệp.

Từ ngày 1/1/2026, khi thuế khoán chính thức bãi bỏ theo Nghị quyết 68-NQ/TW và Nghị quyết 198/2025/QH15, hộ kinh doanh có doanh thu vượt ngưỡng sẽ phải tính thuế theo công thức:

Thu nhập tính thuế = Doanh thu – Chi phí hợp lý
Thuế phải nộp = Thu nhập tính thuế x 17%

Cách tính mới này được đánh giá là công bằng hơn, tiệm cận với cơ chế của doanh nghiệp nhỏ và vừa – hiện cũng đang áp dụng mức thuế suất 17% theo Luật Thuế TNDN 67/2025/QH15.

Hộ kinh doanh nhỏ vẫn giữ cách tính cũ

Đối với các hộ kinh doanh quy mô nhỏ, doanh thu dưới ngưỡng quy định, dự thảo vẫn cho phép áp dụng phương thức tính thuế theo tỷ lệ % doanh thu. Quy định này giúp duy trì sự đơn giản cho nhóm hộ nhỏ lẻ, tránh gây xáo trộn lớn.

Thuế suất riêng cho kinh tế số

Ngoài ra, dự thảo cũng đề xuất áp dụng thuế suất 5% cho thu nhập từ cung cấp sản phẩm và dịch vụ số như trò chơi điện tử, nhạc số, phim số, quảng cáo số… Đây là những lĩnh vực đặc thù, tăng trưởng nhanh, cần có cơ chế thuế riêng để vừa đảm bảo công bằng, vừa minh bạch trong quản lý.

Ý nghĩa của lần sửa đổi này

Việc điều chỉnh chính sách thuế lần này mang nhiều ý nghĩa quan trọng:

• Tạo môi trường cạnh tranh công bằng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ và vừa.

• Khuyến khích hộ kinh doanh lớn chuyển đổi thành doanh nghiệp, tận dụng ưu đãi và cơ hội phát triển.

• Phù hợp xu hướng quản lý thuế hiện đại, minh bạch và thích ứng với nền kinh tế số.

Kết luận

Đề xuất áp dụng thuế suất 17% cho hộ kinh doanh có doanh thu lớn và giữ tỷ lệ doanh thu cho hộ nhỏ lẻ được kỳ vọng sẽ giúp hệ thống thuế công bằng, dễ thực hiện và sát thực tế hơn. Đây là bước chuyển mạnh mẽ trong tiến trình cải cách chính sách thuế, tạo nền tảng minh bạch và bền vững cho hoạt động kinh doanh.

Nguyễn Tú
Môi trường đầu tư