Nguy cơ giảm phát lan rộng khắp châu Á
Trong khi Mỹ đang lo ngại lạm phát leo thang, nhiều nền kinh tế lớn ở châu Á lại đối mặt với xu hướng ngược lại – giá tiêu dùng tăng chậm và nguy cơ giảm phát ngày càng rõ rệt. Nguyên nhân quan trọng nhất xuất phát từ tình trạng dư thừa sản xuất tại Trung Quốc, khiến giá hàng hóa xuất khẩu liên tục giảm trong vài năm qua.
Chẳng hạn, tại Thái Lan, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã giảm liên tiếp trong 5 tháng gần đây, tháng 8/2025 giảm 0,79% so với cùng kỳ năm trước. Trung Quốc cũng ghi nhận xu hướng giá đi xuống rõ rệt, tác động mạnh đến toàn khu vực.
Lạm phát châu Á chậm lại bất ngờ
Ngoài Nhật Bản và Bangladesh, mức lạm phát trung bình của các nền kinh tế lớn tại châu Á chỉ khoảng 1,3% – mức rất thấp so với chuẩn mục tiêu. Ngay cả ở Ấn Độ, quốc gia thường xuyên đối diện với lạm phát cao, tỷ lệ tăng giá tháng 7/2025 cũng chỉ đạt 1,6%, mức yếu nhất từ năm 2017.
Philippines, Singapore hay Hàn Quốc cũng đang đứng trước rủi ro giảm phát khi nhu cầu tiêu dùng nội địa suy yếu và chu kỳ kinh doanh trì trệ.
Tác động từ hàng hóa giá rẻ của Trung Quốc
Một trong những lý do chính là sự tràn ngập của hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc. Chỉ số giá xuất khẩu của nước này đã giảm 15% kể từ 2022, dù khối lượng xuất khẩu vẫn tăng. Các ngành như ô tô, điện thoại thông minh hay hàng điện tử khiến giá bán ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, giảm đáng kể.
Thặng dư thương mại hàng hóa của Trung Quốc với các nước châu Á đang phát triển đã gần như tăng gấp đôi trong ba năm qua, tạo áp lực cạnh tranh khốc liệt lên doanh nghiệp khu vực.
Thị trường năng lượng và thực phẩm hạ nhiệt
Không chỉ hàng công nghiệp, giá năng lượng và thực phẩm cũng góp phần kéo CPI đi xuống. Việc OPEC tăng sản lượng đã khiến giá dầu giảm sâu, trong khi lạm phát thực phẩm cũng hạ nhiệt từ mức 5% năm 2024 xuống chỉ 1% vào tháng 7/2025.
Tại Trung Quốc, dư thừa đàn heo đã dẫn tới tình trạng giảm phát giá thịt heo, buộc chính phủ phải đưa ra biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn.
Tăng trưởng yếu, lương chậm lại
Sự suy yếu trong nhu cầu tiêu dùng còn phản ánh vấn đề cấu trúc kinh tế. Ở Indonesia, ngành sản xuất kém cạnh tranh khiến nhiều lao động mất việc. Hàn Quốc lại bước vào chu kỳ suy thoái doanh nghiệp. Tại nhiều quốc gia, tăng trưởng tiền lương chậm lại, trong khi lực lượng lao động gia tăng mạnh, đặc biệt tại Philippines, Ấn Độ và Malaysia.
Điều này khiến người dân càng thận trọng chi tiêu, làm vòng xoáy giảm phát có nguy cơ trầm trọng hơn.
Chính sách tiền tệ và thuế quan Mỹ
Các ngân hàng trung ương châu Á vẫn giữ chính sách tiền tệ khá thắt chặt do lo ngại lạm phát quay trở lại. Tuy nhiên, điều này càng kìm hãm nhu cầu nội địa. Trong khi đó, các mức thuế quan cao của Mỹ dưới thời Tổng thống Trump cũng dự báo tiếp tục củng cố xu hướng giảm phát khi nhu cầu nhập khẩu từ Mỹ đối với hàng hóa châu Á giảm sút.
Tác động lâu dài nếu giảm phát kéo dài
Giảm phát có thể khiến người dân trì hoãn mua sắm, chờ giá giảm thêm, kéo nhu cầu tiêu dùng xuống thấp hơn nữa. Điều này trực tiếp ảnh hưởng đến doanh thu doanh nghiệp và tốc độ tăng trưởng của cả nền kinh tế. Nếu không có biện pháp kích cầu và cân bằng lại sản xuất – tiêu dùng, nhiều nước châu Á sẽ phải đối diện với rủi ro suy thoái.
Kết luận
Nguy cơ giảm phát đang bao trùm nhiều nền kinh tế châu Á, từ Trung Quốc, Thái Lan đến Philippines và Ấn Độ. Nguyên nhân chính đến từ hàng hóa giá rẻ, nhu cầu yếu và áp lực toàn cầu. Để giảm thiểu rủi ro, các quốc gia cần sớm có biện pháp kích thích tăng trưởng và tiêu dùng.
Nguyễn Tú
Môi trường đầu tư
