Nhà đầu tư tháo chạy khỏi các doanh nghiệp nguy cơ đối mặt với AI
Làn sóng bán tháo tại Phố Wall
Thị trường tài chính Mỹ đang chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ khi nhà đầu tư bán tháo cổ phiếu của những doanh nghiệp có mô hình kinh doanh bị trí tuệ nhân tạo (AI) đe dọa phá vỡ. Nvidia – nhà thiết kế chip AI – hiện là công ty có giá trị vốn hóa lớn nhất thế giới, đạt 4,5 nghìn tỷ USD. Cùng với đó, các startup AI như OpenAI hay Anthropic đã huy động hàng chục tỷ USD. Tuy nhiên, đằng sau sự bùng nổ của AI là mối lo ngại về khả năng phá vỡ các ngành truyền thống tương tự như cách Internet từng thay đổi toàn cầu.
Doanh nghiệp dịch vụ và công nghệ chịu áp lực
Theo Daniel Newman – CEO Futurum Group – các công ty dịch vụ với đội ngũ nhân sự lớn sẽ dễ tổn thương trước sự đột phá của AI, dù từng thành công trong kỷ nguyên công nghệ trước.
Dữ liệu cho thấy cổ phiếu Wix.com và Shutterstock giảm ít nhất 33% trong năm 2025; Adobe mất 23% khi khách hàng chuyển hướng sang nền tảng AI tạo ảnh và video. ManpowerGroup giảm 30% và Robert Half mất hơn một nửa giá trị vì lo ngại AI sẽ thay thế một phần lớn hoạt động tuyển dụng.
Tác động lan rộng đến nhiều ngành
AI không chỉ thay đổi cách con người tiếp cận thông tin mà còn ảnh hưởng tới giáo dục, quảng cáo và nghiên cứu thị trường. Giá cổ phiếu Gartner đã giảm 30% trong một tuần sau khi hạ dự báo doanh thu 2025, một phần do AI cung cấp giải pháp nghiên cứu rẻ hơn. Morgan Stanley cho rằng AI đang phá vỡ mô hình kinh doanh truyền thống của Gartner.
Lịch sử cho thấy nhiều công nghệ mới từng xóa sổ các ngành cũ: điện báo nhường chỗ cho điện thoại, Netflix thay thế Blockbuster. Các chuyên gia dự báo AI sẽ “xóa sổ” các công ty trong lĩnh vực đồ họa, hành chính và phân tích dữ liệu – bất kỳ nơi nào mà AI có thể làm nhanh và rẻ hơn.
Vẫn có những ngoại lệ
Không phải tất cả công ty bị dự đoán chịu rủi ro từ AI đều lao dốc. Duolingo – ứng dụng học ngoại ngữ – tăng trưởng mạnh nhờ tích hợp AI vào chiến lược kinh doanh.
Alphabet, dù sở hữu lợi thế dữ liệu và nhân lực, vẫn nằm trong rổ rủi ro AI của Bank of America, khi thị phần tìm kiếm internet bị thách thức bởi chatbot AI. Omnicom – tập đoàn quảng cáo lớn – giảm 15% do nguy cơ quảng cáo tự động hóa hoàn toàn.
Võ Tường
