Thống đốc Fed Lisa Cook khẳng định Trump không có thẩm quyền sa thải mình
Ngày 25/08, Tổng thống Donald Trump bất ngờ tuyên bố sa thải Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Lisa Cook, động thái chưa từng có tiền lệ trong lịch sử nước Mỹ. Quyết định này làm dấy lên tranh cãi gay gắt về tính độc lập của Fed, nhất là khi tổ chức này từ chối giảm lãi suất theo yêu cầu của ông Trump. Trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Trump công bố “thư sa thải” Lisa Cook, viện dẫn lý do bà bị cáo buộc khai báo sai thông tin trong hồ sơ vay thế chấp.
Ngay sau đó, bà Lisa Cook lên tiếng phản đối, khẳng định hành động của Tổng thống là trái luật và không có cơ sở pháp lý. “Tôi sẽ không từ chức và tiếp tục thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nền kinh tế Mỹ như từ năm 2022”, bà Cook khẳng định. Đồng thời, bà cũng mời luật sư nổi tiếng Abbe Lowell làm đại diện pháp lý để bảo vệ quyền lợi của mình. Ông Lowell chỉ trích hành động “sa thải qua mạng xã hội” của Tổng thống là một bước đi mang tính đe dọa và không có căn cứ pháp luật rõ ràng.
Tranh cãi pháp lý về quyền sa thải Thống đốc Fed
Theo Đạo luật Cục Dự trữ Liên bang năm 1913, Tổng thống Mỹ chỉ có quyền cách chức các thống đốc Fed khi có “lý do chính đáng”, thường được hiểu là có hành vi vi phạm pháp luật hoặc không thực hiện nhiệm vụ. Việc ông Trump tự ý sa thải Lisa Cook mà không qua quy trình pháp lý rõ ràng có khả năng sẽ bị đưa ra tòa án liên bang, thậm chí có thể phải chờ phán quyết cuối cùng từ Tòa án Tối cao.
Cáo buộc gian lận thế chấp và chiến lược tái định hình Fed của Trump
Chính quyền Trump cáo buộc Lisa Cook gian lận khi đồng thời khai báo hai bất động sản khác nhau là nơi cư trú chính để vay thế chấp. Giám đốc Cơ quan Quản lý Nhà ở Liên bang (FHFA) William Pulte cũng đã chuyển hồ sơ vụ việc sang Bộ Tư pháp. Ông Trump tuyên bố: “Không thể tin tưởng một người đã khai báo gian dối vào vai trò quản lý tài chính cấp cao”. Tuy nhiên, bà Cook cho biết thông tin này chỉ mới được bà biết qua báo chí, đồng thời khẳng định sẽ minh bạch cung cấp đầy đủ dữ liệu tài chính để giải quyết mọi nghi ngờ.
Nếu kế hoạch sa thải Lisa Cook thành công, Tổng thống Trump sẽ có cơ hội bổ nhiệm người thay thế và thay đổi cán cân quyền lực tại Fed. Hiện tại, Hội đồng Thống đốc Fed có 6 thành viên, trong đó Christopher Waller và Michelle Bowman là người do ông Trump bổ nhiệm, cùng một ghế trống sau khi bà Adriana Kugler từ chức. Nếu đề cử Stephen Miran – ứng viên mới của ông Trump – được Thượng viện phê chuẩn, cán cân quyền lực trong Fed có thể nghiêng về phía Tổng thống với tỷ lệ 4–3.
Phản ứng chính trị và lo ngại về tính độc lập của Fed
Động thái mạnh tay của ông Trump lập tức gây ra làn sóng phản đối từ các chính trị gia Đảng Dân chủ. Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren chỉ trích đây là hành vi “tiếm quyền” và vi phạm trắng trợn Đạo luật Fed. Bà nhấn mạnh: “Nỗ lực sa thải trái luật Lisa Cook là minh chứng cho sự tuyệt vọng của chính quyền Trump khi tìm kiếm kẻ chịu trách nhiệm thay vì giải quyết các vấn đề kinh tế thực tế”.
Trong bối cảnh Fed đang chịu áp lực lớn từ cả thị trường tài chính và chính quyền, động thái này có thể khiến tính độc lập của ngân hàng trung ương Mỹ bị đặt dấu hỏi. Cuộc chiến pháp lý xung quanh việc sa thải Lisa Cook không chỉ là vấn đề nhân sự mà còn là phép thử lớn cho hệ thống kiểm soát quyền lực của Mỹ trong lĩnh vực chính sách tiền tệ.
Võ Tường
Môi trường đầu tư
