Chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump đã khiến thị trường tài chính toàn cầu nhiều lần chao đảo. Tuy nhiên, một bước ngoặt lớn đã xảy ra khi Tòa án Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ chính thức tuyên bố phần lớn các mức thuế quan toàn cầu của ông Trump là trái pháp luật – một đòn giáng mạnh vào chiến lược kinh tế chủ chốt của ông.
Thuế Quan Của Trump Bị Bác Bỏ: Đòn Giáng Chính Sách Dựa Trên Đạo Luật Khẩn Cấp
Ngày 2/4/2025, ông Trump ký sắc lệnh áp thuế toàn diện lên hàng hóa từ Trung Quốc, Canada, Mexico… dưới danh nghĩa “tình trạng khẩn cấp kinh tế quốc gia”, viện dẫn Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA). Tuy nhiên, theo phán quyết mới nhất, hành động này đã vượt quá giới hạn pháp lý.
Hội đồng ba thẩm phán tại Manhattan khẳng định, tình trạng thâm hụt thương mại không đủ điều kiện để ban bố tình trạng khẩn cấp như Trump tuyên bố. Do đó, việc ông sử dụng IEEPA để áp thuế là không hợp pháp.
Nhiều Sắc Lệnh Thuế Quan Bị Đình Chỉ – Giao Thương Toàn Cầu Có Thể Bị Ảnh Hưởng
Tòa án đã tạm đình chỉ một loạt sắc lệnh thuế của ông Trump, bao gồm: Thuế cố định trên hàng hóa nhập khẩu. Thuế tăng lên Trung Quốc trong các vòng đàm phán thương mại. Thuế liên quan đến fentanyl từ Canada và Mexico. Tuy nhiên, thuế dựa trên Mục 232 và 301 (thuế thép, nhôm, ô tô) vẫn giữ nguyên hiệu lực.
Phản Ứng Trái Chiều Từ Chính Quyền và Các Bang
Trong khi Nhà Trắng chỉ trích thẩm phán là “không do dân bầu”, cố vấn Kush Desai vẫn nhấn mạnh thâm hụt thương mại là “mối đe dọa quốc gia”. Ngược lại, nhiều bang do Đảng Dân chủ lãnh đạo, như New York, lại hoan nghênh phán quyết, cho rằng chính sách thuế của Trump là ép buộc và không minh bạch.
Các nguyên đơn, bao gồm Liberty Justice Center, lập luận rằng thuế quan đã làm tăng chi phí cho người tiêu dùng Mỹ, và vi phạm quyền hạn của Quốc hội.
Tòa Án: “Phi Pháp Với Một Người, Là Phi Pháp Với Tất Cả”
Tòa khẳng định: nếu thuế quan bị coi là trái pháp luật đối với một nhóm doanh nghiệp, thì nó cũng vô hiệu với toàn bộ thị trường. Điều này có thể mở đường cho các vụ kiện tiếp theo, yêu cầu hoàn lại thuế hoặc bồi thường thiệt hại thương mại.
Kịch Bản Tiếp Theo: Kháng Cáo và Nguy Cơ Lên Tòa Tối Cao
Chính quyền Trump đã nộp đơn kháng cáo và vụ việc có khả năng được chuyển lên Tòa án Tối cao Hoa Kỳ. Nếu được xử lý ở cấp cao nhất, quyết định này sẽ có tác động sâu rộng đến tương lai chính sách thuế quan của Mỹ và hàng nghìn tỷ USD giao dịch thương mại toàn cầu.
Tổng Kết
Phán quyết của Tòa án Thương mại Quốc tế không chỉ là thất bại pháp lý lớn của ông Trump, mà còn đặt ra tiền lệ cho việc kiểm soát quyền lực thuế quan của tổng thống trong tương lai. Trong bối cảnh bầu cử Mỹ đang đến gần, đây là một bước ngoặt quan trọng với nhiều hệ lụy kinh tế và chính trị.
Thành Long
Môi Trường Đầu Tư
